Μερική άποψη της Δίβρης: Εδώ γεννήθηκε ο Λευτέρης Αρμπάτσης, ένας από τους πολλούς (ανεπίσημα) εθνομάρτυρες, οι οποίοι θυσιάστηκαν για την ιδιαίτερη πατρίδα μας, δυστυχώς παραμελημένοι από τους «ταγούς» της ιδιαίτερης πατρίδας μας!
Γράφει ο Τηλέμαχος Λαχανάς
Περίπλοκος και περιπετειώδης ο ξεριζωμός, καθώς οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν άλλοι στην Καλαβρία της Ιταλίας, άλλοι στην Ηλεία και την Λαμία και άλλοι στην σημερινή Δίβρη, όπου διατηρώντας την ένδοξη ιστορία τους, την αντρειοσύνη, την παράδοση και τον πολιτισμό, διετέλεσαν και ως οχύρωμα προστασίας για τα χωριά όλης της Ρίζας, μέχρι την Λεσινίτσα και την περιοχή προς το Σμίνετσι και Καρόκι. Θα ήταν ευχή Θεού αν κάθε Κοινότητα μελετούσε το εν λόγο βιβλίο, καθώς εκτός του ότι θα βρει στοιχεία και ομοιότητες πολλών από τα χωριά μας, θα χρησιμεύσει και ως πρότυπο για την αναγραφή της ιστορίας μας (γενικότερα), η οποία ποτέ δεν γράφτηκε, οπότε και δεν διδάχτηκε! Επειδή υπολείπεται η έκδοση βιβλίου μου με στοιχεία εισαγγελικής αγόρευσης για «εθνομάρτυρες» και θύματα, της πιο κρίσιμης περιόδου για τον Βορειοηπειρωτικό ελληνισμό, των χωριών Δίβρη, Λεσινίτσα, Δρόβιανη και άλλων περιοχών, αποφάσισα να κεντρίσω το ενδιαφέρον του αναγνώστη και με μια άλλη πατριωτική φυσιογνωμιά μάρτυρας εκείνης της περιόδου, εκτός της φυσιογνωμίας του Λασινιτσιώτη μάρτυρα Βασίλη Παρτάλη, η οποία αναρτήθηκε από την «lesinitsa.gr.» και την παρόν ιστοσελίδα. Διευκρινίζω ότι για να έχει ο αναγνώστης πλήρη γνώση για την φυσιογνωμία που γίνεται λόγος, βασίστηκα και στην βιογραφική συντόμευση του συγγραφέα όπως:
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΡΜΠΑΤΣΗΣ!
( βιβλίο Χαράλαμπου Κίτσιου, σελ.265).
Γεννήθηκε στην Δίβρη το 1913 από πάμφτωχη οικογένεια. Ο πατέρας του, ο Χρήστος, γνωστός με το παρατσούκλι Κιτέλης, για πολλά χρόνια διώκονταν από την αστυνομία ως παράνομος Το 1918 σε ενέδρα με προδοσία σκοτώθηκε από ιταλικό απόσπασμα, οπότε του έκαψαν και το σπίτι, αφήνοντας την οικογένειά, την σύζυγο με τα τρία τέκνα, στην ορφάνια και σε μια τρώγλη.
Ο Λευτέρης αφού τελείωσε το δημοτικό στην γενέτειρα με την μεσολάβηση των τότε αρχών του χωριού, συνέχισε το ιεροδιδασκαλείο Βελλάς με υποτροφία. Ως μελετηρός και πολυμαθής στο αποδεικτικό του, το οποίο μετά το 1990 ενδιαφέρθηκε και βρήκε η κόρη του, η Κασσιανή, αναφέρονται τα εξής; «Κρίθηκε άξιος απολύσεως (πράξη 14/6.7.1933) με γενικό βαθμό άριστα εννέα και τριανταένα εκατοστά (9.31) και διαγωγή «κοζμιωτάτη».
Επέστρεψε στο χωριό σε μια δύσκολη περίοδο για την εκπαίδευση, καθώς το 1933-1934 καταργήθηκε η εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, οπότε χρειάστηκε αγώνας από δασκάλους και γονείς, μέχρι που το δικαστήριο της Χάγης αναγνώρισε το δικαίωμα της εκπαίδευσης στην μητρική γλώσσα, οπότε και ο Τέλης διετέλεσε δάσκαλος στην Λίβενα, Κρανιά, Φοινίκι και Τσιούκα, παρέχοντας στους μαθητές γνώσεις που δικαίωναν τις θυσίες του.
Στο εθνικό-απελευθερωτικό κίνημα πρωτοστάτησε για την υπεράσπιση του χωριού, οπότε με την ίδρυση του παρτιζάνικου τάγματος «Λευτέρης Τάλιος» διορίστηκε υποδιοικητής του, μέχρι που τον θεώρησαν ως ανεπιθύμητο. Μετά την απελευθέρωση διορίστηκε δάσκαλος στην Τσιούκα και στη Δίβρη, όπου πεπεισμένος ότι οι υποσχέσεις του Ε.Α.Μ. Ελλάς. και του Ε.Α.Μ. Αλβανίας, περί των δικαιωμάτων της Ελληνικής Μειονότητας ήταν απατηλές, συνεργάστηκε με άλλους πατριώτες, διεκδικώντας την υλοποίησή τους.
Στις εκλογές του Δεκέμβρη του 1945 διορίστηκε πρόεδρος του εκλογικού κέντρου της Δίβρης, υπό παρακολούθηση όμως. Εντούτοις επειδή κυκλοφόρησαν προκηρύξεις και εφημερίδες ενάντια των εκλογών, φίλοι του τον συμβούλεψαν να δραπετεύσει. Δεν δραπέτευσε όμως, καθώς όπως είχε εκμυστηρευτεί στον γράφοντα το βιογραφικό του, «ο αγώνας μας είναι εδώ», οπότε και αν μας φυλακίσουν η φυλακή είναι για τους άντρες.
Τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στον καλιά Αργυροκάστρου, μαζί με άλλους πατριώτες, τον Σωτήρη Σκεύη και τον Νάσιο Πάντο. Βασανίζεται μαζί με άλλους πατριώτες, καθώς δεν παραδέχονταν ανύπαρκτες κατηγορίες, αλλά κατάληξαν στο στρατοδικείο Αργυροκάστρου, όπου και οι τρεις καταδικάζονται εις θάνατο ως «πράκτορες της Ελλάδας». Τι και αν έτρεξε η μάνα του και οι άλλες μανάδες, στο Δέλβινο και στο Αργυρόκαστρο! Παρακάλεσαν, έκλαψαν, νυχτο-ξημέρωσαν έξω από τις πόρτες των δήμιων, αλλά δύσκολοι οι καιροί, η απόφαση, απόφαση! Τι και αν ο αδερφός του Λευτέρη μάζεψε 2.000 υπογραφές από το χωριό και τα περίχωρα! Η απόφαση εκτελέστηκε. Κάποια νύχτα μεταφέρθηκαν δέσμιοι στα χαλίκια του Αργυροκάστρου, όπου εκτελέστηκαν και θάφτηκαν σε κοινό τάφο!
Που όμως; Ερώτηση που δεν απαντήθηκε και ούτε θα απαντηθεί ποτέ.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΓΟΡΕΥΣΗ: Υπόψη ότι ο Τέλης Αρμπάτσης, την περίοδο που ήταν δάσκαλος, υπήρξε έμπιστος κατάσκοπος του ελληνικού φασισμού και του Ελληνικού Προξενείου, την περίοδο αυτή ο κατηγορούμενος υπηρετούσε ως πράκτορας εναντίων των συναδέλφων του. Υπό την διεύθυνσή του και ως ένας από τους πιο έμπιστους του Ελληνικού Προξενείου, έσπερνε την διχόνοια και καλλιεργούσε εθνικές αντιθέσεις, μεταξύ του αλβανικού και του μειονοτικού λαού. Όταν ο μειονοτικός λαός, υπό την καθοδήγηση του Ε. Α. Μετώπου, έδραξε τα όπλα …(λείπει η σειρά).
Στη Δρόβιανη συνδέθηκε στενά με τον εκπρόσωπο Νικόλα Λιάζο και τον εκτελεσμένο προδότη Αναστάση Γκουβέλη, οι οποίοι υπό το προσωπείο του Παρτιζάνου πρόδιδαν, κατασκόπευαν και προπαγάνδιζαν, προς όφελος της ελληνικής αντίδρασης. Αρχές του 1945 συνελήφθη για την δραστηριότητά του, αλλά αφέθη ελεύθερος ασκώντας δικαιοσύνη, ενώ από τον Απρίλη του περασμένου έτους συνδέθηκε αληθινά με την εχθρική κατασκοπεία, οργανώνοντας στο χωριό του, την Δίβρη, ομάδα κατασκοπείας, με μέλη τους Βαγγέλη Ζιάγκα, Ηρακλή Πασκάλη, Σπύρο Κοντό και Πύλιο Κούρη.
Με την ιδιότητα του προέδρου αυτής της ομάδας διεύθυνε τις δραστηριότητες κατασκοπείας, διευρύνοντας τις δραστηριότητες και σε όλες τις άλλες ομάδες, όπως του Δελβίνου, της Δρόβιανης και του Αλήκου, με εξαίρετη δραστηριότητα, προωθώντας στον εχθρό πολυειδείς πληροφορίες. Είχε διασυνδέσεις και επαφές με όλες τις βάσεις, με τα πιο δυναμικά πρόσωπα τις εχθρικής κατασκοπείας.
Εκτός από τις διασυνδέσεις με την ομάδα της Λεσινίτσας, ο κατηγορούμενος διατηρούσε ιδιαίτερες σχέσεις με τον δραπέτη Νάσιο Κούστη από την Δίβρη και τον Δημήτρη Μαξακούλη από το Κακοδίκι. Στην τελευταία συνάντηση με τον Δημήτρη Μαξακούλη έχουν αποφασίσει να αναδιοργανώσουν την ομάδα του Βούρκου, να εγκαταστήσουν συσκευές ραδιοπομπών και να έρθουν σε επαφή με τα φασιστικά απομεινάρια του Κουρβελεσίου και της Χιμάρας. Έτσι ο κατηγορούμενος προετοιμάζονταν για μια γενική επιχείρηση πολιτικής και κατασκοπείας, συγκεντρώνοντας τριγύρω του όλους τους αντιδραστικούς της Περιφέρειας Αργυροκάστρου.
Πολιτικά έχει ασκήσει μεγάλη προπαγάνδα ενάντια στην δημοκρατική εξουσία μας, κάνοντας έκκληση στον λαό να υπονομεύσει την εξουσία του και να απόσχει από την ψηφοφορία τις 2ης Δεκεμβρίου.
Διάνεμε προκηρύξεις, προσπαθούσε να διαφθείρει την παιδεία και να αποσυνθέσει τις δημοκρατικές οργανώσεις μας. Ο κυριότερος προορισμός της προπαγάνδας του συνοψίζονταν στον διχασμό του λαού και την προσάρτηση της Βορείου Ηπείρου από τον ελληνικό ιμπεριαλισμό, οπότε η δραστηριότητά του χαρακτηρίζεται έσχατη προδοσία.
Κάποια νύχτα του 1946 μεταφέρθηκε δέσμιος στα χαλίκια του Αργυροκάστρου, μαζί με δυο άλλους πατριώτες, τους Σωτήρη Σκεύη και Νάσιο Πάντο. Τους εκτέλεσαν και τους τρεις και τους έθαψαν σε κοινό τάφο!!! Που όμως; Άγνωστος ο τάφος τους, όπως άγνωστο αν ασχοληθεί και αν τους τιμήσει η πολιτική μας εκπροσώπηση!
Διαβάστε ακόμη