Σαν σήμερα στις 7 Δεκεμβρίου του 1912, o Ελληνικός Στρατός εισέρχεται στην Κορυτσά αφού πρώτα απωθεί οθωμανικά στρατιωτικά τμήματα.
Ωστόσο η μελλοντική επιδίκαση της περιοχής στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος, ήταν εκείνη που έθεσε τέρμα στον ενθουσιασμό των ντόπιων Ελλήνων που ανέμεναν οριστική λήξη του προβλήματός τους, με την ένωσή τους με τη Μητέρα Ελλάδα.
Ως αποτέλεσμα την καταδικαστικής για εκείνους απόφασης των Μεγάλων Δυνάμεων, οι Κορυτσαίοι και οι κάτοικοι των περιχώρων, ξέσπασαν σε έντονες διαμαρτυρίες και συλλαλητήρια.
Τότε οι αντιπροσωπίες τοπικών παραγόντων παρουσιάστηκαν στους προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων στη Θεσσαλονίκη, ενώ άλλοι τοπικοί αντιπρόσωποι συναντήθηκαν με τον βασιλιά Κωνσταντίνο της Ελλάδας και μέλη της Ελληνικής Κυβέρνησης.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι τοπικοί φορείς, οι οποίοι άρχισαν τη συγκρότηση επιτροπών εθνικής άμυνας, με απώτερο σκοπό τους να διασφαλίσουν την ασφάλεια της περιοχής σε περίπτωση που ο Ελληνικός Στρατός θα αναγκάζονταν να υποχωρήσει.
Δύο χρόνια αργότερα, με την έναρξη του Αυτονομιακού Αγώνα, ο «Ιερός Λόχος» Κορυτσάς απαρτιζόταν από 7 χιλιάδες άτομα, που εθελοντικά είδαν ταχθεί στη μάχη για την αποκατάσταση της αδικίας, η οποία ποτέ δεν επήλθε.