Στους απομακρυσμένους λόφους της Φρυγίας, οι ερευνητές ανακάλυψαν μια σημαντική επιγραφή στο μνημείο του Αρσλάν Καγιά, γνωστό και ως «Βράχος του Λιονταριού». Ο καθηγητής Mark Munn από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας βοήθησε να αποκαλυφθεί ένα τμήμα της αρχαίας επιγραφής, η οποία αναφέρει το όνομα «Materan» (Ματεραν), έναν παλαιό τίτλο της Θεάς Μητέρας ή Μητέρας των Θεών. Αυτό υποδηλώνει ότι το μνημείο χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ.
Το φρυγικό αλφάβητο είναι σχεδόν πανομοιότυπο με τα πρώιμα ελληνικά αλφάβητα της Δύσης, και κατά την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η φρυγική γλώσσα γράφεται στο ελληνικό αλφάβητο. Οι γλωσσικές συγγένειες με τα ελληνικά, όπως φωνητικά και λεξιλογικά κοινά χαρακτηριστικά, δείχνουν ότι τα φρυγικά είναι η πλησιέστερη γλώσσα στα ελληνικά μεταξύ των αρχαίων Βαλκανικών γλωσσών.
Η επιγραφή, που έχει φθαρεί από τον χρόνο, έγινε ευανάγνωστη με φωτογραφίες που τραβήχτηκαν όταν το φως αποκάλυπτε καλύτερα τα γράμματα. Το μνημείο του Αρσλάν Καγιά, το οποίο βρίσκεται στις φρυγικές ορεινές περιοχές της σημερινής δυτικής Τουρκίας, κοντά στη λίμνη Emre Gölü, είναι μια εντυπωσιακή ηφαιστειογενής πέτρα ύψους 15 μέτρων, με σκαλισμένα γεωμετρικά σχέδια.
Σε μια μικρή λαξευμένη θέση πάνω στον βράχο διακρίνονται τα ίχνη μιας μορφής που αντιπροσωπεύει τη Θεά Μητέρα. Ακριβώς από πάνω της, κοντά στην κορυφή του διακοσμημένου τμήματος, είναι τα φθαρμένα κατάλοιπα της επιγραφής, την οποία μελετούν οι ερευνητές.
Η φυσική διάβρωση, καθώς και ζημιές από κυνηγούς θησαυρών και βανδαλισμούς, έχουν αλλοιώσει την επιγραφή. Οι πρόσφατες ζημιές από εκρηκτικά που χρησιμοποίησαν οι θησαυροθήρες, επιδείνωσαν την κατάσταση, θρυμματίζοντας μάλιστα τμήματα της μορφής της θεάς.
Όταν ο αρχαιολόγος William Ramsay ανακάλυψε το μνημείο το 1884, παρατήρησε ότι η επιγραφή αποτελούνταν από γράμματα χωρίς σαφή σειρά. Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο Alfred Körte πρότεινε ότι τα γράμματα ίσως σχημάτιζαν τη λέξη «μ.τματεραν», αν και δεν ήταν βέβαιος λόγω της φθοράς.
Αυτή η υπόθεση αποτέλεσε τη βάση για μελέτες μελλοντικών ειδικών όπως οι Paul Kretschmer και, τη δεκαετία του 1980, οι Claude Brixhe και Michel Lejeune, οι οποίοι υποστήριξαν ότι η επιγραφή ήταν πολύ φθαρμένη για να ερμηνευτεί με σαφήνεια. Ο καθηγητής Munn όμως αμφισβήτησε αυτήν την άποψη.
Με λεπτομερείς φωτογραφίες, αναγνώρισε σημάδια που επιβεβαιώνουν την αρχική υπόθεση του Körte, αναδεικνύοντας πιο καθαρά τη λέξη «Materan» και κάποια σύμβολα που πιθανώς χωρίζουν τις λέξεις, μια κοινή πρακτική στις φρυγικές επιγραφές.
Ο καθηγητής Munn εξηγεί ότι η λέξη “Materan” έχει ιδιαίτερη σημασία για την κατανόηση του μνημείου, καθώς αναφέρεται στη Θεά Μητέρα, μια σημαντική και προστατευτική θεότητα για τους Φρύγες, η οποία τιμούνταν επίσης στη Λυδία. Η επιγραφή στο μνημείο ενδέχεται να αποτελεί αφιέρωση στη θεά, υπογραμμίζοντας τον κεντρικό ρόλο της στην περιοχή.