Μια αρχαία ελληνική λήκυθος επαναπατρίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ελλάδα. Το μουσείο όπου εκτίθετο αποφάσισε να την επιστρέψει εθελοντικά στη χώρα προέλευσής της.
Η αττική λήκυθος, ύψους 12 εκατοστών, απεικονίζει μια μάχη μεταξύ της θεάς Αθηνάς και ενός γίγαντα. Ανακαλύφθηκε το 1910 σε τάφο στο νεκροταφείο του Κεραμεικού στην Αθήνα, αλλά απομακρύνθηκε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες μεταξύ 1936 και 1976.
Το 1973, δημοπρατήθηκε στη Νέα Υόρκη από τον οίκο Sotheby’s, στο πλαίσιο της εκποίησης της συλλογής του Hagop Kevorkian Fund. Ο αγοραστής την δώρισε ανώνυμα στο Glencairn Museum στην Πενσυλβάνια, όπου και εκτέθηκε για χρόνια.
Μετά από έρευνα του μουσείου και της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών της Ελλάδας, επιβεβαιώθηκε η προέλευσή της. Το Glencairn Museum ενημέρωσε την ελληνική πλευρά για την απόφασή του να την επιστρέψει.
Η τελετή παράδοσης πραγματοποιήθηκε στην Ελληνική Πρεσβεία στην Ουάσινγκτον, όπου η λήκυθος παραδόθηκε στην Υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη. Εκείνη ευχαρίστησε το μουσείο, τονίζοντας τη συμβολική σημασία της επιστροφής.
“Αυτό το μικρό αλλά εξαιρετικό δείγμα αρχαίας ελληνικής μελανόμορφης κεραμικής επιστρέφει στην πατρίδα του, χάρη στη γενναιόδωρη και σημαντική πρωτοβουλία του διευθυντή του μουσείου, Dr. Brian Henderson,” ανέφερε η Μενδώνη. Υπογράμμισε, επίσης, ότι η επιστροφή δεν έγινε κατόπιν επίσημου ελληνικού αιτήματος, αλλά με πρωτοβουλία του ίδιου του μουσείου, στο πλαίσιο επανεξέτασης της προέλευσης των αντικειμένων στις συλλογές του.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, η Ελλάδα υποδέχθηκε τρεις αρχαίους θησαυρούς που είχαν αφαιρεθεί από τη χώρα άγνωστο πότε και βρίσκονταν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι αρχαιότητες ανήκαν σε Αμερικανό συλλέκτη.
Τα αντικείμενα που επαναπατρίστηκαν είναι:
1. Τμήμα μαρμάρινης ταφικής στήλης, ύψους 55 εκατοστών και πλάτους 60 εκατοστών, με ανάγλυφη απεικόνιση μιας γυναίκας που κρατάει ανοιχτή κοσμηματοθήκη.
2. Τμήμα αττικής ταφικής στήλης, κατασκευασμένης από πεντελικό μάρμαρο.
3. Μπρούντζινο αγαλματίδιο νεαρού γυμνού άνδρα, πιθανώς αθλητή, ύψους 24 εκατοστών, που στέκεται με το δεξί του πόδι σταθερά στο έδαφος.
Οι αρχαιότητες παραδόθηκαν στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Ατλάντα και από εκεί επέστρεψαν στην Ελλάδα.
Σήμερα, τα τρία αντικείμενα φυλάσσονται στη Συλλογή Γλυπτών της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, στις εγκαταστάσεις της Ακαδημίας Πλάτωνος.