Η Σερβία βρίσκεται σε τελικό στάδιο διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία για την υπογραφή ενός νέου πολυετούς συμβολαίου φυσικού αερίου, το οποίο, σύμφωνα με τον επικεφαλής της κρατικής εταιρείας Srbijagas, Ντούσαν Μπαγιάτοβιτς, αναμένεται να προσφέρει στη χώρα την πλέον συμφέρουσα τιμή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Μιλώντας στο πρακτορείο Reuters κατά τη διάρκεια του Οικονομικού Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης, ο Μπαγιάτοβιτς εξέφρασε την εκτίμηση ότι, αργά ή γρήγορα, η Ευρώπη θα αναγκαστεί να επανεξετάσει την απομάκρυνσή της από το ρωσικό αέριο, καθώς οι εναλλακτικές πηγές είναι οικονομικά λιγότερο βιώσιμες.
Το επικείμενο συμβόλαιο με τη Gazprom προγραμματίζεται να τεθεί σε ισχύ από τον Σεπτέμβριο και θα καλύπτει χρονικό ορίζοντα τριών έως δέκα ετών, αποτυπώνοντας τη στρατηγική πρόθεση του Βελιγραδίου για μακροπρόθεσμη ενεργειακή θωράκιση. Ο ίδιος δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για την τιμολόγηση έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί, επισημαίνοντας πως η τιμή θα είναι εξαιρετικά ανταγωνιστική, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει συγκεκριμένα στοιχεία λόγω της συνεχιζόμενης διαδικασίας.
Η Σερβία συγκαταλέγεται πλέον στις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες που διατηρούν ενεργό εμπορική σχέση με τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα, καταναλώνοντας περί τα 3 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου ετησίως. Παράλληλα, το Βελιγράδι συνεχίζει να διατηρεί στενές διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις με τη Μόσχα, μια στάση που συχνά φαντάζει ασύμβατη με την επίσημη φιλοδοξία ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν έχει ήδη καταθέσει πρόταση για απαγόρευση της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου και LNG έως τα τέλη του 2027.
Ο Μπαγιάτοβιτς τόνισε ότι το μέλλον της διεθνούς αγοράς φυσικού αερίου διαμορφώνεται πλέον από τρεις βασικούς «παίκτες»: τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες ως κύριους παραγωγούς και την Κίνα ως τον μεγαλύτερο καταναλωτή. Υπό αυτό το πρίσμα, υποστήριξε ότι η Ευρώπη αργά ή γρήγορα θα αναγκαστεί να αποδεχτεί την πραγματικότητα πως η πλήρης αποκοπή από τη ρωσική προμήθεια είναι απλώς ανέφικτη. «Τα νούμερα δεν βγαίνουν αλλιώς», σχολίασε, υπογραμμίζοντας πως χωρίς τη Ρωσία δεν μπορεί να επιτευχθεί προμήθεια αερίου σε οικονομικά ανεκτά επίπεδα.
Αναφερόμενος στο δίκτυο αγωγών, ο Σέρβος αξιωματούχος υποστήριξε την επανεκκίνηση του Nord Stream, ο οποίος έχει τεθεί εκτός λειτουργίας από το 2022 έπειτα από εκρήξεις που κατέστρεψαν τμήμα του αγωγού στη Βαλτική. Ενδιαφέρουσα ήταν η πρότασή του για αμερικανική επενδυτική συμμετοχή στην ανακατασκευή και διαχείριση του Nord Stream, την οποία χαρακτήρισε ρεαλιστική και εν δυνάμει αποσυμφορητική για τις ανάγκες της ευρωπαϊκής αγοράς.
Παρότι οι δηλώσεις του εντάσσονται στο γνώριμο φιλορωσικό πρίσμα της ενεργειακής στρατηγικής της Σερβίας, γίνονται σε μια συγκυρία κατά την οποία οι ευρωπαϊκές πιέσεις για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο εντείνονται, καθιστώντας το εγχείρημα του Βελιγραδίου ένα κρίσιμο τεστ γεωπολιτικής ισορροπίας και ενεργειακής ανεξαρτησίας.
Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι εάν η Σερβία θα παραμείνει προσηλωμένη στη στενή ενεργειακή της σχέση με τη Μόσχα ή αν θα αναζητήσει έναν ενδιάμεσο δρόμο που θα της επιτρέψει να προσεγγίσει τους ευρωπαϊκούς της στόχους χωρίς να διαταράξει τις υφιστάμενες στρατηγικές της συνεργασίες.