Ο κρατικός προϋπολογισμός της Αλβανίας διέθεσε περίπου 400 εκατομμύρια ευρώ το 2024 για οδικές υποδομές, ενώ το 2023 το αντίστοιχο ποσό ήταν περίπου 380 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών της Αλβανίας. Για τις ψηφιακές υπηρεσίες και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, είχαν προγραμματιστεί δαπάνες ύψους 140 εκατομμυρίων ευρώ για το 2024.
Παρά τις επενδύσεις αυτές, η Αλβανία κατατάσσεται τελευταία ανάμεσα στις έξι οικονομίες των Δυτικών Βαλκανίων όσον αφορά τις υποδομές και τη συνδεσιμότητα, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ «Οικονομικός Δείκτης Σύγκλισης για τα Δυτικά Βαλκάνια 2025». Παρά τις παρεμβάσεις σε οδικά έργα και στον τομέα της ενέργειας, το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας παραμένει υπανάπτυκτο και αναποτελεσματικό σε σχέση με τα περιφερειακά πρότυπα.
Η Αλβανία εμφανίζει τους χαμηλότερους δείκτες στον σιδηροδρομικό τομέα, ο οποίος είναι σχεδόν ανενεργός. Η ταχύτητα και η κάλυψη του διαδικτύου είναι περιορισμένες, ιδίως στις περιοχές εκτός των αστικών κέντρων. Παράλληλα, η απουσία μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής για τις επενδύσεις και οι περιορισμένες θεσμικές δυνατότητες για τον σχεδιασμό και τη διαχείριση μεγάλων έργων υποδομής επισημαίνονται ως βασικά εμπόδια στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.
Ο σιδηροδρομικός τομέας είναι σχεδόν ανύπαρκτος, καθώς έχουν γίνει ελάχιστες επενδύσεις και η χρήση του είναι περιορισμένη. Το οδικό δίκτυο παραμένει πίσω σε σχέση με τα πρότυπα της περιοχής, κυρίως στις αγροτικές περιοχές όπου η προσβασιμότητα είναι χαμηλή. Η ποιότητα της ψηφιακής υποδομής είναι επίσης περιορισμένη, επηρεάζοντας αρνητικά τη σύνδεση με την τεχνολογία και την πρόσβαση των πολιτών σε σύγχρονες υπηρεσίες. Επιπλέον, η έλλειψη συντονισμού στα μεγάλα έργα και η αδυναμία των θεσμών να διαχειριστούν επαρκώς ευρωπαϊκά ή εθνικά κονδύλια έχει επιβραδύνει σημαντικά την πρόοδο.
Αντίθετα, η Σερβία και το Μαυροβούνιο έχουν επαινεθεί για τις στρατηγικές τους επενδύσεις σε σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα. Οι δύο χώρες έχουν επιτύχει βελτιώσεις τόσο στις διεθνείς συνδέσεις όσο και στην εσωτερική μεταφορική υποδομή. Ιδίως η Σερβία έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή της στα ευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών και από την κατασκευή σύγχρονων αυτοκινητοδρόμων.
Τα Σκόπια καταλαμβάνουν μια ενδιάμεση θέση, με περιορισμένα βήματα προόδου στη σιδηροδρομική συνδεσιμότητα και στις διασυνοριακές μεταφορές. Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κοσσυφοπέδιο βρίσκονται επίσης στο χαμηλό άκρο της κατάταξης, ωστόσο έχουν σημειώσει πιο σταθερή βελτίωση στην κατάσταση του οδικού δικτύου και στη λειτουργικότητα των μεταφορών, σε σύγκριση με την Αλβανία.
Η έκθεση του ΟΟΣΑ κατατάσσει την Αλβανία στην τρίτη θέση μεταξύ των οικονομιών των Δυτικών Βαλκανίων όσον αφορά τη συνολική πρόοδο προς την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανάλυση για το 2025 βασίζεται σε 35 δείκτες, κατανεμημένους σε πέντε τομείς πολιτικής: υποδομές και συνδεσιμότητα, δεξιότητες, επιχειρηματικό περιβάλλον, ψηφιακός μετασχηματισμός και πράσινη οικονομία.
Ο πιο αδύναμος τομέας για την Αλβανία, σύμφωνα με την έκθεση, είναι οι υποδομές και η συνδεσιμότητα, καθώς καταλαμβάνει την τελευταία θέση στην περιοχή. Οι μεταφορικές υποδομές, τόσο οι οδικές όσο και οι σιδηροδρομικές, παραμένουν ελλιπείς. Παρόμοια είναι η εικόνα και στον ψηφιακό τομέα, με τις ταχύτητες σύνδεσης στο διαδίκτυο να είναι σημαντικά χαμηλότερες από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.
Ο ΟΟΣΑ τονίζει ότι η σημαντική βελτίωση των υποδομών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη, την αύξηση της εμπορικής ενσωμάτωσης και τη σύγκλιση της Αλβανίας με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται καλύτερος σχεδιασμός και συντονισμός στα έργα, μεγαλύτερες επενδύσεις στον σιδηροδρομικό τομέα και άμεσες λύσεις για την κάλυψη των ψηφιακών ελλείψεων. Σημειώνεται ότι, σήμερα, ο όγκος εμπορευμάτων που μεταφέρεται ανά χιλιόμετρο σιδηροδρομικού δικτύου στα Δυτικά Βαλκάνια αντιστοιχεί σε μόλις λίγο πάνω από το 4% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.