Το 2018, Έλληνες αρχαιολόγοι έφεραν στο φως τον τάφο μιας αρχαίας αριστοκράτισσας στη Σίκινο, η οποία είχε ταφεί μαζί με τα χρυσά κοσμήματά της.
Σύμφωνα με την επιγραφή στον τάφο, το όνομά της ήταν Νεικώ. Ωστόσο, η ακριβής κοινωνική της θέση και ο ρόλος της στην κοινωνία της Σικίνου παραμένουν άγνωστα. Το νησί, το οποίο ανήκει στις Κυκλάδες, βρίσκεται μεταξύ της Ίου και της Φολεγάνδρου.
Ο τάφος βρέθηκε ανέγγιχτος μέσα στον θόλο του μνημείου της Επισκοπής, ενός σπάνιου ταφικού μνημείου της Ρωμαϊκής εποχής, το οποίο αργότερα μετατράπηκε σε βυζαντινή εκκλησία και μοναστήρι. Στο εσωτερικό του τάφου βρέθηκαν χρυσά βραχιόλια, δαχτυλίδια, ένα μακρύ χρυσό περιδέραιο, μια πόρπη με γυναικεία μορφή σκαλισμένη σε καμέο, καθώς και γυάλινα και μεταλλικά αγγεία. Παράλληλα, διατηρήθηκαν τμήματα από τα υφάσματα των ρούχων της.
Το Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι η αφθονία των κοσμημάτων που φορούσε η Νεικώ αποδεικνύει πως επρόκειτο για εξέχουσα προσωπικότητα της Σικίνου. Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι το καλά διατηρημένο μαυσωλείο κατασκευάστηκε ειδικά για να προστατεύσει τον τάφο της.
«Σταθήκαμε απροσδόκητα τυχεροί», δήλωσε στο Reuters ο Δημήτρης Αθανασούλης, διευθυντής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. «Αυτό είναι το μαυσωλείο της Νεικούς.»
«Πρόκειται για μια σπάνια περίπτωση. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία του Αιγαίου απέκτησε ταυτότητα», πρόσθεσε. «Βρήκαμε το άτομο για το οποίο χτίστηκε το κτίριο, τα οστά του και το όνομά του.»
Παρόλο που οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι η Νεικώ είχε δεσμούς με το νησί, δεν είναι ακόμη βέβαιο αν ήταν γέννημα-θρέμμα της Σικίνου. «Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της έρευνας και προσπαθούμε να μάθουμε περισσότερα», εξήγησε ο Αθανασούλης.
Παρά τις επιδρομές τυμβωρύχων κατά την αρχαιότητα και τη διαχρονική αλλαγή χρήσης του κτιρίου, ο τάφος της Νεικούς παρέμεινε ανέγγιχτος. Η θέση του, κρυμμένη σε ένα τυφλό σημείο ανάμεσα σε δύο τοίχους στο υπόγειο του κτιρίου, τον προστάτευσε από τους αρχαιοκάπηλους.
Η αρχαιολογική σκαπάνη στην Ελλάδα συνεχώς αποκαλύπτει κρυμμένους θησαυρούς, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για τις συνήθειες, τις αξίες και την αισθητική των ανθρώπων της αρχαιότητας.
Η αρχαιολόγος Πολίνα Σαπουνά-Έλλις ανέφερε στους New York Times ότι η ανακάλυψη γυναικείων σκελετών με τα κοσμήματά τους είναι από τις πιο συγκινητικές στιγμές της έρευνάς της.
«Έβλεπα σώματα που φορούσαν χρυσά κοσμήματα και συνειδητοποιούσα τη σημασία που είχαν γι’ αυτούς. Ήταν σαν μέρος του σώματός τους», δήλωσε. «Ο χρυσός είναι πολύτιμος, ανθεκτικός. Ο χρυσός είναι αυτός που επιβιώνει στον χρόνο.