Η έναρξη του Ένοπλου Αγώνα της ΕΟΚΑ κατά των Βρετανών 1955-59
Την πρώτη Απριλίου του 1955, ο Κυπριακός λαός γιορτάζει, την ημέρα κατά την οποία ξεκίνησε ο ένοπλος αγώνας των Κυπρίων αγωνιστών της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) εναντίον των Βρετανών.
Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ είχε αποκλειστικό σκοπό την ελευθερία της Κύπρου και την ένωση της, με την Ελλάδα.
Ο ΑΓΩΝΑΣ:
Μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της πρώτης Απριλίου 1955, εκκωφαντικοί θορύβοι, εκρήξεις και βομβαρδισμοί, σε ηλεκτροπαραγωγικούς και αστυνομικούς σταθμούς όπως και στο ραδιοφωνικό ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ) στοίχειωσαν το βράδυ εκείνο, όλες τις πόλεις της Μεγαλονήσου και αποτέλεσαν την αφετηρία του αγώνα για ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Πρώτος νεκρός πέφτει ο Μόδεστος Παντελή, από ηλεκτροπληξία, ενώ προσπαθούσε, σύμφωνα με την ιστορία, να κόψει καλώδια πάνω στα οποία είχε πέσει ομίχλη.
Η πρώτη προκήρυξη της ΕΟΚΑ κυκλοφόρησε την ίδια νύχτα και σαν στρατιωτικός αρχηγός της οργάνωσης υπέγραφε ο «Διγενής». Ο Γεώργιος Γρίβας Διγενής ήταν παθιασμένος αντικομουνιστής καθώς ήταν ηγέτης της οργάνωσης «Χ» την περίοδο της κατοχής στην Ελλάδα και είχε λάβει μέρος στα Δεκεμβριανά εναντίον του ΕΛΑΣ στην Αθήνα. Πολιτικός αρχηγός ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ενώ υπαρχηγός, ήταν ο Γρηγόρης Αυξεντίου, έφεδρος αξιωματικός.
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ γρήγορα αγκαλιάστηκε από το σύνολο του Κυπριακού λαού. Αντρές, γυναίκες και παιδιά, ο καθένας όπως μπορούσε, άφηναν το στίγμα τους στον άνισο αυτόν αγώνα. Η υπεροχή των Άγγλων ήταν εμφανή, ο πενιχρός οπλισμός των Κυπρίων αλλά και η απειρία τους στην πολεμική τέχνη δεν στάθηκε ικανή να τους λυγίσει. Αντίθετα το πείσμα και η λαχτάρα τους για λευτεριά, τους όπλιζε με θάρρος και ορμή.
Τον Μάρτιο του 1956, οι Άγγλοι συνέλαβαν τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο μαζί με τον τότε Μητροπολίτη Κερύνειας, ο οποίος όρκιζε τους αγωνιστές και τον Πολύκαρπο Ιωαννίδη. Όλοι τους εξορίστηκαν στις Σεϋχέλλες. Ο Μακάριος όμως ακόμα και από εκεί συνέχιζε παράλληλα τον πολιτικό του αγώνα.
Κατά τη διάρκεια του αγώνα, η Βρετανία κράτησε αυστηρή στάση με στρατιωτικές επιχειρήσεις και εκτελέσεις. Οι πρώτοι που εκτελέστηκαν, στις 10 Μαΐου 1956, ήταν οι Μιχαλάκης Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου. Απαγχονίστηκαν και τάφηκαν στα λεγόμενα «Φυλακισμένα Μνήματα» στην Λευκωσία. Έπειτα ακολούθησαν και άλλοι, με αποτέλεσμα στα «Φυλακισμένα Μνήματα» να είναι θαμμένοι 13 αγωνιστές, ανάμεσα τους και ο Γρηγόρης Αυξεντίου, ο οποίος σκοτώθηκε στις 3 Μαρτίου 1957 σε κρησφύγετο στο Μοναστήρι του Μαχαιρά. Οι Βρετανοί για να τον εξοντώσουν αναγκάστηκαν να ρίξουν βενζίνη με ελικόπτερα στο κρησφύγετο του και να τον κάψουν ζωντανό, αφού ο ίδιος είχε αρνηθεί να παραδοθεί.
Ο αγώνας αυτός διήρκεσε μέχρι το 1959, και στην πορεία του υπήρξαν εκατοντάδες νεκροί σε μάχες, δολιοφθορές και ενέδρες. Πολλοί αγωνιστές πότισαν με το αίμα τους το κυπριακό χώμα, όχι όμως ανώφελα.
Από την Ένωση στην Ανεξαρτησία!
Ο αγώνας και η αιματοχυσία των Κυπρίων δεν κατάφερε να πετύχει, καθαυτό τον στόχο της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, κατάφεραν όμως να κερδίσουν την ανεξαρτησία τους. Με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου έληξε ο Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ και άρχισαν οι προετοιμασίες για τη δημιουργία του νέου κράτους. Στις 16 Αυγούστου 1960 εγκαθιδρύθηκε επίσημα η Κυπριακή Δημοκρατία σηματοδοτώντας μια καινούρια Ιστορική περίοδο για την Κύπρο.
Σήμερα η 1η Απριλίου είναι μέρα πανηγυρισμών, χαράς και παρελάσεων για τον Κυπριακό λαό. Τιμητική ημέρα για όλο το Κυπριακό έθνος, που πολεμώντας σαν μια γροθιά, ακόμα και με τις πέτρες, πρόταξε τα στήθια του ενάντια στον πάνοπλο αγγλικό στρατό, ποτίζοντας με το αίμα του, το δέντρο της λευτεριάς και της ανδρείας.