Η Αλβανία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα παράδοξο. Ενώ διατηρεί τον υψηλότερο βαθμό εξάρτησης από τη γεωργία σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι τιμές των τροφίμων στη χώρα ξεπέρασαν για πρώτη φορά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, ο τομέας της γεωργίας, της αλιείας και των δασών συνέβαλε κατά 17,9% στη συνολική οικονομική παραγωγή της χώρας το 2024. Το ποσοστό αυτό είναι όχι μόνο πολλαπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου που φτάνει μόλις στο 1,7%, αλλά και περισσότερο από το διπλάσιο σε σχέση με τις περισσότερες χώρες της περιοχής.
Αμέσως μετά την Αλβανία, το Κόσοβο παρουσιάζει τη δεύτερη υψηλότερη συμβολή της γεωργίας στο ΑΕΠ με 8,8%. Στην ίδια θέση βρίσκονται και τα Σκόπια με αντίστοιχο ποσοστό, ενώ ακολουθούν το Μαυροβούνιο με 6,5%, η Τουρκία με 6,3% και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη με 5%. Η Σερβία καταγράφει το χαμηλότερο ποσοστό αγροτικής συμμετοχής στο ΑΕΠ, μόλις 3,7%, χαμηλότερο ακόμη και από την Ελλάδα (3,8%) και την Κροατία (4,1%).
Παρά το γεγονός ότι η συνεισφορά της γεωργίας στην οικονομία έχει μειωθεί σε σχέση με παλαιότερα –το 2019 έφτανε το 21%– η Αλβανία εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως η πιο αγροτική χώρα της Ευρώπης. Ωστόσο, αυτή η αγροτική ταυτότητα δεν έχει οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές. Αντίθετα, οι τιμές των βασικών ειδών διατροφής είναι από τις υψηλότερες στην ήπειρο.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, για πρώτη φορά από το 2005 –χρονιά που η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία άρχισε να παρακολουθεί τις σχετικές τιμές– ο δείκτης για τα τρόφιμα και τα μη αλκοολούχα ποτά στην Αλβανία ξεπέρασε το όριο του 100%, φτάνοντας στο 100,1%. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές τροφίμων στη χώρα είναι κατά 1% υψηλότερες από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ την ίδια στιγμή, το κατά κεφαλήν εισόδημα –με βάση την αγοραστική δύναμη– αντιστοιχεί μόλις στο 41% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Ιδιαίτερα υψηλές σε σύγκριση με την Ε.Ε. είναι οι τιμές για βασικά αγαθά όπως τα αυγά, το γάλα και το τυρί. Αυτά τα προϊόντα φτάνουν στο 131% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, όταν μόλις έναν χρόνο πριν ήταν στο 119,5%.
Η Αλβανία εμφανίζει υψηλότερες τιμές ακόμη και σε σχέση με γειτονικές χώρες. Στη Σερβία, για παράδειγμα, οι τιμές των τροφίμων αντιστοιχούν στο 96,4% του μέσου ευρωπαϊκού επιπέδου, στο Μαυροβούνιο στο 84,4%, στη Βοσνία στο 83,2%, ενώ οι φθηνότερες τιμές όχι μόνο στα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, καταγράφονται στα Σκόπια, όπου διαμορφώνονται στο 73,4% του μέσου όρου της Ε.Ε.
Η αλβανική γεωργία αντιμετωπίζει χρόνιες και σοβαρές δυσκολίες. Η κατακερματισμένη γη δεν επιτρέπει την ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας. Τα κρατικά επιδόματα είναι λιγότερα σε σύγκριση με άλλες χώρες της περιοχής, ενώ η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα παραμένουν χαμηλές. Επίσης, παρατηρείται διακοπή στις αλυσίδες εφοδιασμού και έντονη μετανάστευση του αγροτικού πληθυσμού, γεγονός που έχει περιορίσει τη διαθέσιμη εργατική δύναμη.
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία του INSTAT καταγράφουν καθοδική πορεία και στον κλάδο της κτηνοτροφίας. Ο αριθμός των ζώων έχει μειωθεί αισθητά, τόσο για την παραγωγή κρέατος όσο και για το γάλα. Η μείωση καταγράφεται σε όλα τα είδη –συμπεριλαμβανομένων των πουλερικών– με αποτέλεσμα η πτώση αυτή να αποτυπώνεται και στα τελικά προϊόντα, δηλαδή στο κρέας και στα γαλακτοκομικά.