Για πολλούς αιώνες, οι αρχαίοι Μακεδόνες ζούσαν στον βορρά του ελληνικού κόσμου, μακριά από τις ισχυρές πόλεις-κράτη του Νότου. Αυτή η γεωγραφική απομόνωση έχει οδηγήσει πολλούς να αμφισβητήσουν την ελληνική τους ταυτότητα. Είναι γνωστό πως στους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες επιτρεπόταν η συμμετοχή μόνο Ελλήνων. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν οι Μακεδόνες έλαβαν ποτέ μέρος στους Αγώνες ή όχι.
Σύμφωνα με την παλαιότερη παράδοση, ο Ηρακλής ήταν ο ιδρυτής των Ολυμπιακών Αγώνων, οι οποίοι, σύμφωνα με τους αρχαίους ιστορικούς, ξεκίνησαν το 776 π.Χ. Για τους δύο πρώτους αιώνες δεν υπάρχουν ενδείξεις συμμετοχής Μακεδόνων. Ο λόγος είναι ότι η Μακεδονία βρισκόταν πολύ μακριά από την Ολυμπία, στην Πελοπόννησο, και δεν είχε στενές σχέσεις με τις νοτιότερες ελληνικές περιοχές. Αν και οι Μακεδόνες μιλούσαν ελληνικά, λάτρευαν τους ίδιους θεούς και ακολουθούσαν παρόμοιες παραδόσεις, η γεωγραφική τους απομόνωση τους κράτησε στο περιθώριο πολλών κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, συμπεριλαμβανομένων και των Ολυμπιακών Αγώνων.
Αυτή η κατάσταση άλλαξε στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., όταν ο βασιλιάς Αλέξανδρος Α΄ της Μακεδονίας θέλησε να συμμετάσχει στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Όταν υπέβαλε αίτημα συμμετοχής, οι Ελλανοδίκες –οι επίσημοι κριτές των αγώνων– τον απέρριψαν, καθώς υπήρχε προκατάληψη απέναντι στους βόρειους Έλληνες. Ο Αλέξανδρος κατάφερε τελικά να τους πείσει, εξηγώντας ότι η καταγωγή της δυναστείας του προερχόταν από τον Ηρακλή, μέσω του Περδίκκα και του Τήμενου. Το επιχείρημα έγινε δεκτό, και του επετράπη η συμμετοχή, πράγμα που αποτέλεσε σημείο καμπής για τη σχέση των Μακεδόνων με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η συμμετοχή του Αλέξανδρου αποτέλεσε έμπνευση και για άλλους Μακεδόνες, αν και αρχικά αυτοί περιορίζονταν στη βασιλική οικογένεια. Ο βασιλιάς Αρχέλαος Α΄ είναι ο επόμενος γνωστός Μακεδόνας που συμμετείχε, κερδίζοντας σε αγώνα αρματοδρομίας το 408 π.Χ. Τον 4ο αιώνα π.Χ., ο Φίλιππος Β΄ της Μακεδονίας, πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έλαβε μέρος τρεις φορές στους Αγώνες – τις δύο σε αρματοδρομίες – και κέρδισε και τις τρεις, το 356, το 352 και το 348 π.Χ.
Μετά την περίοδο του Φιλίππου Β΄, εμφανίζονται καταγραφές συμμετοχής και από μη βασιλικούς Μακεδόνες. Το 328 π.Χ., ένας άνδρας ονόματι Κλίτων νίκησε σε έναν σημαντικό αγώνα δρόμου. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, ήταν ο πρώτος κοινός Μακεδόνας που πέτυχε νίκη στους Αγώνες.
Από την εποχή του Κλίτωνα και μετά, καταγράφονται αρκετοί άλλοι Μακεδόνες που συμμετείχαν και διακρίθηκαν. Στα αρχεία των επόμενων έξι δεκαετιών εντοπίζεται κατά μέσο όρο ένας νικητής Μακεδόνας ανά δεκαετία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι πηγές που διαθέτουμε καταγράφουν μόνο τους νικητές, οπότε είναι πολύ πιθανό ότι υπήρχαν και άλλοι Μακεδόνες που έλαβαν μέρος χωρίς να κατακτήσουν τη νίκη. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι από ένα σημείο και μετά, οι Μακεδόνες συμμετείχαν ενεργά και συνεχώς στους Ολυμπιακούς Αγώνες.