Το πρώτο κολοσσιαίο πλοίο στον κόσμο, που θύμιζε σύγχρονο κρουαζιερόπλοιο τόσο στη μορφή όσο και στη λειτουργία, σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τον Αρχιμήδη.
Το τεράστιο αυτό πλοίο κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. κατόπιν παραγγελίας του Ιέρωνα Β΄, τελευταίου ελληνιστικού ηγεμόνα των Συρακουσών στη Σικελία. Ονομάστηκε Συρακουσία και θεωρείται πιθανώς το μεγαλύτερο πλοίο της αρχαιότητας. Ήταν τόσο μεγάλο που κανένα λιμάνι στη Σικελία δεν μπορούσε να το φιλοξενήσει. Σχεδιάστηκε με έμφαση στην πολυτέλεια, διαθέτοντας χώρους αναψυχής, όπως κήπο και εσωτερικό λουτρό με ζεστό νερό.
Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, ο Αρχιμήδης είχε τον ρόλο του μηχανικού και ήταν υπεύθυνος για την επίλυση τεχνικών προβλημάτων. Πιθανολογείται ότι σχεδίασε το πλοίο, αν και κάποιες πηγές αναφέρουν τον Αρχία από την Κόρινθο ως τον αρχιτέκτονα του σχεδίου.
Η πιο λεπτομερής περιγραφή της Συρακουσίας σώζεται από τον Αθηναίο τον Ναυκράτιο στο έργο του Δειπνοσοφισταί (2ος αιώνας μ.Χ.), βασισμένη σε αναφορά του αρχαίου τραγικού ποιητή Μοσχίωνα.
Το μέγεθος του πλοίου, σύμφωνα με τις πηγές, ήταν τεράστιο. Η γάστρα περιείχε ξυλεία αρκετή για την κατασκευή 60 τετρήρων, πολεμικών πλοίων με δύο σειρές κωπηλατών. Η Συρακουσία είχε τρία επίπεδα, διακοσμημένα με πολυτέλεια, και τα καταλύματα του πληρώματος κοσμούνταν με μωσαϊκά που απεικόνιζαν σκηνές από την Ιλιάδα. Στο πλοίο υπήρχαν επίσης μπάνιο, γυμναστήριο, κήπος, βιβλιοθήκη και στάβλοι για 20 άλογα.
Το πλοίο είχε αμυντικά χαρακτηριστικά, όπως οκτώ πύργους πολεμικών μηχανών και παρατηρητήρια από χαλκό στις κορυφές των ιστίων.
Η κατασκευή του πλοίου διήρκεσε περίπου ένα χρόνο, με 300 τεχνίτες και βοηθούς να συμμετέχουν στο έργο. Η γάστρα κατασκευάστηκε σε έξι μήνες, ενώ το υπόλοιπο πλοίο ολοκληρώθηκε τους επόμενους έξι μήνες.
Μετά την ολοκλήρωσή της, η Συρακουσία απέπλευσε για την Αίγυπτο ως δώρο του Ιέρωνα Β΄ στον Πτολεμαίο Γ΄. Κατά το παρθενικό της ταξίδι, μετέφερε 60.000 μέτρα σιτηρών, 10.000 δοχεία παστών ψαριών, 20.000 τάλαντα μαλλιού και άλλα αγαθά, καθώς και προμήθειες για τους επιβάτες και τα άλογα.
Στην Αίγυπτο, το πλοίο μετονομάστηκε σε Αλεξανδρίς και πιθανώς χρησιμοποιήθηκε από τον πτολεμαϊκό στόλο. Ο Πτολεμαίος Δ΄, διάδοχος του θρόνου, προσπάθησε να ξεπεράσει τη Συρακουσία ναυπηγώντας το μεγαλύτερο πλοίο, την Τεσσαρακοντήρη. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος, το πλοίο αυτό ήταν τόσο μεγάλο που ήταν ουσιαστικά ακινητοποιημένο.