Στο πλαίσιο των διεθνών προσπαθειών για την αποκάλυψη της ιστορίας των αγνοουμένων της κομμουνιστικής δικτατορίας, η Διεθνής Επιτροπή Αγνοουμένων (ICMP) συνέχισε καθ’ όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους τη συνεργασία της με κρατικούς φορείς και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην Αλβανία, εστιάζοντας στην ενίσχυση των θεσμικών δυνατοτήτων και την προώθηση της μεταβατικής δικαιοσύνης.
Σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση 2024 της ICMP, στην Αλβανία υλοποιήθηκε διετές έργο, χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο είχε ως στόχο την ενίσχυση των δυνατοτήτων των κρατικών θεσμών και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη σημασία των ερευνών που βασίζονται στο κράτος δικαίου για τις περιπτώσεις εξαφανίσεων κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.
Στο πλαίσιο αυτό, η ICMP ξεκίνησε πρόγραμμα μικρών επιχορηγήσεων για ΜΚΟ, προσφέροντας έξι επιχορηγήσεις σε οργανώσεις που εκπροσωπούν οικογένειες αγνοουμένων και ενθαρρύνουν τη θεσμική και δημόσια διεκδίκηση της δικαιοσύνης.
Παράλληλα, σε συνεργασία με την Αρχή για τα Αρχεία, η Επιτροπή πραγματοποίησε προκαταρκτική ανάλυση ιστορικών εγγράφων, τα οποία ενδέχεται να οδηγήσουν στον εντοπισμό μαζικών τάφων με θύματα του κομμουνιστικού καθεστώτος.
Για την ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και των κρατικών θεσμών, η ICMP διοργάνωσε σειρά κοινοτικών συναντήσεων με τη συμμετοχή εκπροσώπων των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των αρμόδιων αρχών, επιδιώκοντας την ενίσχυση της συζήτησης και την αποτελεσματικότερη θεσμική αντιμετώπιση των εγκλημάτων του παρελθόντος.
Κατά τη διάρκεια του 2024, η ICMP χορήγησε συνολικά 43 μικρές επιχορηγήσεις σε διάφορες χώρες — Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Κόσοβο, Αλβανία, Ουκρανία, Ιράκ, Συρία, καθώς και σε κράτη-μέλη της ΕΕ — συνεισφέροντας στις διεθνείς προσπάθειες για την αντιμετώπιση του παρελθόντος και την απονομή δικαιοσύνης για τις οικογένειες των αγνοουμένων, όπως επισημαίνεται στην έκθεση.
Τον Φεβρουάριο του 2024, η ICMP ξεκίνησε επίσης την υλοποίηση νέου επιχορηγούμενου έργου της ΕΕ στην Αλβανία, με στόχο την υποστήριξη δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη μεταβατική δικαιοσύνη και την αντιμετώπιση του παρελθόντος.
Η ICMP υπογράμμισε πως θα συνεχίσει να στηρίζει τις ενώσεις οικογενειών αγνοουμένων που συνεργάζονται με τους κρατικούς φορείς, με σκοπό την εδραίωση μιας συντονισμένης και αποτελεσματικής διαδικασίας για τη διαχείριση των πληροφοριών, την εκταφή και την ταυτοποίηση των θυμάτων, καθώς και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης.