Το Ορθόδοξο Ελληνικό Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου, το μεγαλύτερο ξύλινο κτίσμα της Ευρώπης, που βρίσκεται στα Πριγκηπόννησα ανοιχτά της Κωνσταντινούπολης, πρόκειται να μετατραπεί σε ξενοδοχείο, μετά από χρόνια ανεπιτυχών προσπαθειών για τη χρηματοδότηση της αποκατάστασής του, σύμφωνα με ανακοίνωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Για περισσότερες από πέντε δεκαετίες, το ιστορικό αυτό οικοδόμημα φιλοξενούσε χιλιάδες παιδιά, μέχρι το 1964, όταν οι τουρκικές αρχές το έκλεισαν. Έκτοτε, το πενταώροφο κτίριο έχει υποστεί σοβαρές φθορές, με τμήματά του να έχουν ήδη καταρρεύσει. Το 2010, έπειτα από μακρόχρονες νομικές διαμάχες, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διέταξε την επιστροφή του στην ιδιοκτησία του Πατριαρχείου.
Μετά από συνεδρίαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, το Πατριαρχείο ανακοίνωσε ότι όλες οι προσπάθειες για εξεύρεση χρηματοδότησης της αποκατάστασης απέτυχαν. Ως εκ τούτου, ελήφθη ομόφωνη απόφαση για την «προώθηση σχεδίων τουριστικής αξιοποίησης της περιοχής, με σεβασμό στον κοινωνικό και αρχιτεκτονικό χαρακτήρα του νησιού, με περιβαλλοντική ευαισθησία και σύμφωνα με πρότυπα οικολογικής δόμησης».
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, «πολυάριθμες πρωτοβουλίες για την εξασφάλιση χρηματοδότησης της αποκατάστασης του εγκαταλελειμμένου και σοβαρά κατεστραμμένου ορφανοτροφείου από τη δεκαετία του 1960 δεν απέδωσαν καρπούς».
Το Πατριαρχείο υπογραμμίζει ότι η απόφαση ελήφθη «με σεβασμό προς την ιστορική παρακαταθήκη του ορφανοτροφείου, που υπηρέτησε την κοινότητα για πολλά χρόνια», εκφράζοντας την ελπίδα ότι το έργο θα συμβάλει στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη των Πριγκηποννήσων (επίσημα: Adalar).
Σύμφωνα με την ελληνική εφημερίδα Καθημερινή, εξετάζονται μακροχρόνιες συμφωνίες μίσθωσης με επενδυτές από την Τουρκία, την Ελλάδα, καθώς και με διεθνείς ξενοδοχειακές αλυσίδες. Οι εκτιμήσεις για την αποκατάσταση κάνουν λόγο για τουλάχιστον 60 εκατομμύρια ευρώ, απαραίτητα για την πλήρη μετατροπή του κτιρίου.
Το Ορφανοτροφείο Πριγκήπου κατασκευάστηκε το 1898 από τον γαλλοοθωμανό αρχιτέκτονα Αλεξάντρ Βαλωρύ, αρχικά ως πολυτελές ξενοδοχείο με την επωνυμία «Prinkipo Palace». Ωστόσο, ο Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄ δεν εξέδωσε ποτέ άδεια λειτουργίας. Το 1903, το κτίριο αγοράστηκε από την Ελένη Ζαρίφη, σύζυγο επιφανούς Έλληνα τραπεζίτη, η οποία το δώρισε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο για να χρησιμοποιηθεί ως ορφανοτροφείο. Το επιβλητικό πενταώροφο οικοδόμημα διαθέτει πολλές πτέρυγες και συνολικά 206 δωμάτια.
Το 2019, η ευρωπαϊκή πολιτιστική οργάνωση Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) εκτίμησαν ότι η πλήρης αποκατάσταση του ορφανοτροφείου θα κόστιζε τουλάχιστον 40 εκατομμύρια ευρώ. Το έργο, σύμφωνα με την έκθεση, θα απαιτούσε τέσσερα έως πέντε χρόνια για την ολοκλήρωσή του.
«Υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες που καθιστούν αδύνατο τον ακριβή υπολογισμό του συνολικού κόστους. Ωστόσο, βάσει εκτιμήσεων εξωτερικών ειδικών, είναι λογικό να αναμένουμε ότι το συνολικό ποσό θα ξεπεράσει τα 40 εκατομμύρια ευρώ», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η έκθεση αυτή ήταν αποτέλεσμα τριήμερης αποστολής στην Τουρκία και περιλάμβανε τεχνική ανάλυση από τον Clive Dawson, έμπειρο πολιτικό μηχανικό με εξειδίκευση σε ιστορικά κτίρια, ο οποίος επισκέφθηκε τον χώρο τον Απρίλιο του 2019.
Όπως σημειώθηκε, «δεδομένου ότι το κτίριο έχει αφεθεί στη φθορά, είναι απαραίτητη μια άμεση προκαταρκτική παρέμβαση για να προστατευτεί από περαιτέρω επιδείνωση».
Η Europa Nostra και η ΕΤΕπ κατέστησαν σαφές ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως νόμιμος ιδιοκτήτης του ακινήτου, είναι υπεύθυνο για την εξεύρεση των απαιτούμενων κεφαλαίων και την υλοποίηση του έργου αποκατάστασης.