Η αναλογία μεταξύ του χρήματος σε κυκλοφορία και εκείνου που διακινείται εκτός τραπεζικού συστήματος στην Αλβανία συνεχίζει να βαθαίνει. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Αλβανίας, στην αλβανική οικονομία κυκλοφορούν περίπου 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ (453 δισεκατομμύρια λεκ).
Το χρήμα σε κυκλοφορία περιλαμβάνει όλα τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα που έχουν εκδοθεί από την Τράπεζα της Αλβανίας και χρησιμοποιούνται από τους πολίτες για συναλλαγές με φυσικό τρόπο. Σε αυτό περιλαμβάνεται και μέρος των χρημάτων που διακρατούνται σε εμπορικές τράπεζες, εξαιρουμένων των καταθέσεων.
Αν συγκρίνουμε τη συνολική αξία του χρήματος σε κυκλοφορία με το ποσό που βρίσκεται εκτός τραπεζικού συστήματος, προκύπτει ότι το 96% του χρήματος κυκλοφορεί εκτός τραπεζών. Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά, τον Απρίλιο διακινούνταν περίπου 4,3 δισεκατομμύρια ευρώ (429 δισεκατομμύρια λεκ) εκτός των τραπεζών – μια μικρή μείωση της τάξεως του 0,1% σε σύγκριση με τον Μάρτιο.
Παρότι αυτή η αποτίμηση δεν περιλαμβάνει τις καταθέσεις των πολιτών στις τράπεζες, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι η αλβανική οικονομία παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις μετρητές συναλλαγές.
Η αύξηση του χρήματος σε κυκλοφορία είναι σχετικά σταθερή. Τον Μάιο σημειώθηκε άνοδος κατά 1,3% σε σύγκριση με τον Απρίλιο.
Από την άλλη πλευρά, ο νομισματικός δείκτης Μ3, που αποτελεί τον ευρύτερο δείκτη της κυκλοφορίας χρήματος και περιλαμβάνει φυσικό χρήμα, λογαριασμούς όψεως, καταθέσεις και διαπραγματεύσιμα χρηματοοικονομικά μέσα, ανέρχεται στα 18 δισεκατομμύρια ευρώ (1,8 τρισεκατομμύρια λεκ). Το χρήμα εκτός τραπεζών αποτελεί το 23,8% αυτού του συνόλου.
Για τη μείωση της χρήσης φυσικού χρήματος στην οικονομία, η Τράπεζα της Αλβανίας έχει αναλάβει σειρά πρωτοβουλιών τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τη Μεσοπρόθεσμη Στρατηγική Εσόδων 2024-2027, εντός του έτους αναμένεται να μειωθούν οι προμήθειες χρήσης των POS μεταξύ των εμπορικών τραπεζών και των φορολογουμένων, ενώ θα τεθούν όρια στις πληρωμές με μετρητά για τα φυσικά πρόσωπα.
Παράλληλα, από το επόμενο έτος είναι πιθανό να τεθεί σε εφαρμογή ένα σύστημα ταχύρρυθμων πληρωμών, με στόχο την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
Στην ίδια κατεύθυνση, η Mastercard ξεκίνησε πρόσφατα στην Αλβανία ένα νέο πρόγραμμα που προβλέπει την δωρεάν παροχή POS τερματικών σε επιχειρήσεις, με στόχο τη μείωση του κόστους και την ενθάρρυνση των ηλεκτρονικών πληρωμών.