Η Αλβανία κατατάσσεται στην πέμπτη θέση ανάμεσα σε 41 ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά την αύξηση των τιμών στα βασικά γαλακτοκομικά προϊόντα –γάλα, τυρί και αυγά– σύμφωνα με τα πρόσφατα επικαιροποιημένα στοιχεία της Eurostat για τις ετήσιες μεταβολές τιμών στην Ευρώπη.
Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται η Τουρκία, όπου οι τιμές αυτών των προϊόντων αυξήθηκαν κατά 38,6%. Η τουρκική οικονομία αντιμετωπίζει τα τελευταία τρία χρόνια φαινόμενα υπερπληθωρισμού, που αποδίδονται σε βαθιά δομικά προβλήματα και μη συμβατική νομισματική πολιτική.
Ακολουθούν η Μάλτα με αύξηση 6,7%, η Νορβηγία με 5,9% και η Ισλανδία με 4%. Η Αλβανία έπεται με αύξηση 3,9%, ποσοστό που υπερβαίνει αισθητά τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Παρόλο που η Ισλανδία και η Μάλτα είναι νησιωτικές χώρες με περιορισμένες παραγωγικές δυνατότητες και υψηλά κόστη μεταφοράς, η Αλβανία δεν μπορεί να συγκριθεί άμεσα με αυτές, καθώς διαθέτει διαφορετικές δομές παραγωγής και προμήθειας.
Οι μικρότερες αυξήσεις στις τιμές γάλακτος, τυριού και αυγών παρατηρήθηκαν στην Πορτογαλία και στη Βόρεια Μακεδονία (από 1,8%), στη Σερβία (1,5%) και στο Μαυροβούνιο (1,1%). Αν και οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν αρχίσει να εξασθενούν σε πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες, η Αλβανία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις που διατηρούν υψηλά τα ποσοστά αύξησης στις τιμές τροφίμων.
Την ίδια ώρα, αρκετά κράτη-μέλη της Ε.Ε. κατέγραψαν μείωση τιμών σε αυτά τα προϊόντα, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την Τσεχία (-6%), την Ουγγαρία (-4,4%), τη Φινλανδία (-2,4%) και τη Γερμανία (-1,7%).
Συνολικά, στη ζώνη του ευρώ, οι τιμές γαλακτοκομικών και αυγών το 2024 σημείωσαν ετήσια μείωση της τάξης του 0,4% έως 0,5%, αντανακλώντας τη σχετική σταθεροποίηση ή και αποκλιμάκωση των τιμών μετά τις μεγάλες αυξήσεις των προηγούμενων ετών λόγω της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία.
Η αύξηση 3,9% των τιμών σε βασικά αγαθά όπως το γάλα, το τυρί και τα αυγά στην Αλβανία αποδίδεται στο υψηλό κόστος παραγωγής και εισαγωγής, αλλά και στην απουσία σταθερών επιδοτήσεων στον αγροτικό τομέα.
Ο αριθμός των ζώων στις φάρμες έχει μειωθεί κατά το ήμισυ την τελευταία δεκαετία, περιορίζοντας την προσφορά στην αγορά. Παράλληλα, η αυξημένη άφιξη τουριστών σε ορισμένες περιόδους ενίσχυσε τη ζήτηση για γαλακτοκομικά και αυγά, συμβάλλοντας περαιτέρω στην άνοδο των τιμών.
Την ώρα που πολλές χώρες της Ε.Ε. επωφελούνται από τη σταθεροποίηση των αγορών και τη μείωση του κόστους βασικών αγαθών, η Αλβανία συνεχίζει να καταγράφει αυξήσεις που επιβαρύνουν άμεσα το κόστος ζωής, ιδιαίτερα για τα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.
Με έναν πληθυσμό που γηράσκει, μείωση του αγροτικού πληθυσμού, ανεπαρκείς αγροτικές επιδοτήσεις και αναποτελεσματικούς ελέγχους στην εφοδιαστική αλυσίδα, η Αλβανία κινδυνεύει να συνεχίσει την ανοδική πορεία των τιμών και τα επόμενα χρόνια.