Μια αποκαλυπτική έρευνα που δημοσιεύτηκε από εκουαδοριακό μέσο σε συνεργασία με την αμερικανική οργάνωση C4ADS (Center for Advanced Defense Studies) φέρνει στο φως ένα ευρύ δίκτυο εταιρειών με έδρα την Αλβανία, οι οποίες, με πρόσχημα το εμπόριο μπανάνας, έχουν εμπλακεί στη διακίνηση κοκαΐνης από τη Λατινική Αμερική προς την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας.
Σύμφωνα με την έκθεση, η οποία καταγράφει περιστατικά από το 2014 και μετά, έξι αλβανικές εταιρείες φέρεται να σχετίζονται με κατασχέσεις φορτίων κοκαΐνης. Το μοτίβο είναι επαναλαμβανόμενο: μετά από έρευνες ή κατασχέσεις, οι εταιρείες αλλάζουν προσωρινά τους διαχειριστές ή τους μετόχους τους, χωρίς όμως να διακόπτουν τη δραστηριότητά τους. Συνεχίζουν να λειτουργούν μέσω των ίδιων εφοδιαστικών διαδρομών και με παρόμοια δομή.
Μια από τις περιπτώσεις που αναφέρονται πιο εκτενώς είναι αυτή της εταιρείας Masabi Fruit, η οποία τον Απρίλιο του 2021 συνδέθηκε με ένα φορτίο μπανάνας στο οποίο εντοπίστηκε κοκαΐνη. Παρότι υπήρξαν διώξεις και αλλαγές στη διοίκηση, η εταιρεία επανεγγράφηκε με νέο διαχειριστή και συνέχισε τη λειτουργία της χωρίς σημαντικές διαφοροποιήσεις στην επιχειρησιακή της δομή.
Ανάλογο περιστατικό καταγράφεται και για την εταιρεία Zico Sha, η οποία δραστηριοποιείται και υπό την εμπορική ονομασία Bana King LLC. Τον Νοέμβριο του 2022, σχετίστηκε με κατάσχεση φορτίου ναρκωτικών. Ο βασικός της μέτοχος αποσύρθηκε προσωρινά από τα εταιρικά μητρώα εν μέσω ερευνών, αλλά επανεμφανίστηκε λίγους μήνες αργότερα. Παράλληλα, η εταιρεία επανεκκίνησε τις εισαγωγές μπανάνας από τον Ισημερινό και διεύρυνε τις δραστηριότητές της και στον τομέα του κατεψυγμένου κρέατος από τη Βραζιλία.
Η έκθεση της C4ADS αναφέρει ότι, με μία μόνο εξαίρεση, όλες οι αλβανικές εταιρείες που εισάγουν μπανάνα από τον Ισημερινό από το 2022 και μετά, έχουν συνδεθεί με τουλάχιστον μία κατάσχεση φορτίου που περιείχε κοκαΐνη. Μια τακτική που συναντάται συχνά είναι η προσωρινή απομάκρυνση των διαχειριστών ή μετόχων μετά από έρευνες ή συλλήψεις, οι οποίοι όμως επανεμφανίζονται αργότερα είτε με διαφορετικούς ρόλους είτε μέσω νέων νομικών σχημάτων.
Η έκθεση κάνει επίσης αναφορά σε δίκτυα που συνεχίζουν να δρουν από το εξωτερικό, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ιδιοκτήτες εταιρειών που έχουν εμπλακεί σε κατασχέσεις στην Αλβανία φέρονται να διατηρούν ακίνητη περιουσία και άλλες εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η Vision 22 LLC.
Πέρα από τις νόμιμες εμπορικές δραστηριότητες, το ρεπορτάζ κάνει λόγο και για εγκληματικά δίκτυα υψηλής οργάνωσης. Ένα από αυτά συνδέεται με άτομο που είχε φυλακιστεί στον Ισημερινό για διακίνηση ναρκωτικών, αλλά κατάφερε να διατηρήσει τον έλεγχο ενός ολόκληρου δικτύου από το σωφρονιστικό ίδρυμα, χάρη στη συνεργασία με τοπικές εγκληματικές οργανώσεις όπως οι Los Choneros. Το 2021 τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό, από τον οποίο δραπέτευσε με τη χρήση πλαστών εγγράφων. Αργότερα ανακαλύφθηκε πως οι αρχές είχαν παραπλανηθεί σχετικά με τον τόπο διαμονής του. Το ζήτημα αποκαλύφθηκε δημόσια το 2023, γεγονός που οδήγησε στην έκδοσή του και τελικά στη σύλληψή του στην Τουρκία στο τέλος της ίδιας χρονιάς.
Άλλη έκθεση, αυτή τη φορά από τον διεθνή οργανισμό GI-TOC (Global Initiative Against Transnational Organized Crime), αναφέρει ότι ένα ακόμα δίκτυο είχε την ικανότητα να μεταφέρει έως και τέσσερις τόνους κοκαΐνης μηνιαίως από την Κολομβία, μέσω του Ισημερινού, με προορισμό την Ευρώπη. Η οργάνωση αυτή λειτουργούσε υπό την κάλυψη δώδεκα νομίμων εταιρειών, κυρίως στον τομέα των ακινήτων και του εμπορίου φρούτων, σε συνεργασία με τοπικούς επιχειρηματίες του Ισημερινού. Ένας εξ αυτών δολοφονήθηκε το 2023 υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες.